76 ROCZNICA WYZWOLENIA MIASTA RADOMIA I INNYCH MIAST, POWIATÓW I GMIN
/ RELACJA Z UROCZYSTOŚCI Z UDZIAŁEM ORGANIZACJI KOMBATANCKICH WOJSKA POLSKIEGO ORAZ PRZEDSTAWICIELI ORGANIZACJI LEWICOWYCH /
Przedstawiciele organizacji kombatanckich Wojska Polskiego oraz lewicowych z wielu miast, powiatów i gmin w tym stołecznej Warszawy uczcili w dniach 15, 16 i 17 stycznia 76 rocznicę wyzwolenia mieszkańców tych miejscowości i całej Polski spod trwającej 5 lat okupacji hitlerowskiej. Kosztowała ona życie kilku milionów obywateli II Rzeczypospolitej rozstrzelanych lub zamordowanych w obozach zagłady.
Wyzwolenie czy jak kto woli zbrojne wypędzenie hitlerowskich wojsk okupacyjnych i niemieckiej administracji z obecnej Ziemi Radomskiej, Kielecczyzny i lewobrzeżnej Warszawy było rezultatem ofensywy styczniowej Armii Radzieckiej, przyśpieszonej przez ZSRR na prośbę jego amerykańskich i angielskich koalicjantów. Ich wojska napotkały na wielkie problemy w Ardenach, w których ich ofensywa utknęła. Dlatego ofensywa zimowa na wchodzie rozpoczęła się już 12 stycznia dwudniową nawałą ogniową skierowana na pozycje niemieckie, zwaną przygotowaniem artyleryjskim. Z przyczółków warecko- magnuszewskiego i puławskiego ruszyła ofensywa oddziałów I Frontu Białoruskiego a z przyczółka sandomierskiego – IV Frontu Ukraińskiego. Walczyły w ich strukturach I i II Armia Wojska Polskiego. Na przyczółku warecko-magnuszewskim m.in. Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte I pierwsza eskadra bojowych samolotów oznakowanych biało-czerwoną szachownicą. Pomnik pancerniaków znajduje się w Studziankach Pancernych, eskadry polskich myśliwców - w Warce.
Wyzwolenie terenów przyczółkowych, m.in. całych gmin Przyłęk, Gniewoszów, Głowaczów czy Warka nastąpiło już w niedzielę 14 stycznia. Zwolenia. Kozienic czy Grójca – już 15 stycznia, w poniedziałek. Radomia – we wtorek. Lewobrzeżnej Warszawy przez oddziały Wojska Polskiego – 17 stycznia. Pogoda była mroźna, zbliżona do obecnej.
Dla uczczenia i przypomnienia współczesnym pokoleniom dni wyzwolenia czyli zbrojnego wypędzania hitlerowskiego Wehrmachtu i okupacyjnej administracji z ziemi radomskiej i całej Polski zimowa ofensywa dotarła do Odry i Bałtyku. Znad Odry ruszyła kolejna ofensywa zakończona zdobyciem Berlina i dodarcia radzieckich wojsk do Łaby, w pierwszych dniach maja 1945 roku.
Organizacje kombatanckie Wojska Polskiego mające udział w walkach z Niemcami na froncie wschodnim oraz przedstawiciele organizacji lewicowych upamiętnili 76 rocznicę tych historycznych wydarzeń złożeniem wieńców i zapalaniem zniczy w miejscach upamiętniających dni wyzwolenia.
Grójecka Lewica – pod pomnikiem na placu Wolności , w Radomiu – pod pomnikiem żołnierzy Armii Radzieckiej na cmentarzu przy ul. Warszawskiej i na płycie Nieznanego Żołnierza przed kościołem garnizonowym. Wieńce złożyli m.in. m.in. przew. RM SLD w Radomiu – Waldemar Kaczmarski i szef struktur regionalnych Wiosny - Patryk Fajdek, w imieniu kombatantów WP mjr Stanisław Kuśmierski , Stowarzyszenia Pokolenia – Mirosław Ciura oraz przedstawiciel Stowarzyszenia Współpracy Polska – Wschód.
Poniżej foto z tych uroczystości.
Jedno z dwóch zachowanych zdjęć dotyczących wkroczenia czerwonoarmistów do Radomia. Na zdjęciu widać ulicę Żeromskiego na wysokości klasztoru Bernardynów i pojazdy ciągnące najprawdopodobniej haubice. Archiwum Państwowe.
[Opr.MK i AL]